نوروز روزی است که :
خورشید برای نخستین بار طلوع کرده و بادها به حرکت درآمدند.
خداوند از انسان پیمان گرفت که بندگی و عبودیت او را گردن گذارد.
سفینه نوح (ع) پس از نشستن از طوفان بر کوه جودی “آرارات” قرار گرفت.
ابراهیم خلیل (ع) بتان بتکده را درهم شکست.
فرشته وحی بر پیامبر (ص) فرود آمد.
علی (ع) پا بر شانه پیامبر (ص) نهاد و بتهای کعبه را فرود آورد.
پیامبر یارانش را به بیعت با علی (ع) فرمان داد.
وخلاصه نوروز روزی است که :قائم ما در آن ظهور خواهد کرد و دجال را در زباله دانی کوفه به دار خواهد آویخت.
وهیچ نوروزی نیست مگر آنکه ما در آن روز انتظار فرج داریم زیرا این روز از روزهای ما و شیعیان ماست که ایرانیان آن را حفظ کرده اند.
آداب نوروز:
غسل، پوشیدن لباس تمیز و زدن عطر:
امام صادق(علیه السلام)می فرماید: «هنگامی که نوروز آمد، غسل کن و نظیف ترین لباسهای خود را بپوش و با خوشبوترین عطرها خود رامعطر ساز. (1)
روزه داری برپایی نماز و یاد خدا با تکبیر و تهلیل:
امام ششم(علیه السلام)فرموده اند: «چه خوب است که در این روز، روزه دارباشی! (2)
دستور چهار رکعت نماز، سجده شکر و دعای مخصوص این روز در روایتی نقل شده است.
استغفار و توبه، یاد خدا با تکبیر و تهلیل (لااله الاالله) ازدیگر آداب روز عید است که بدان سفارش شده است.همانگونه که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)فرمودند:
زینوا اعیادکم بالتکبیر» عیدهای خود را با آهنگ زیبای تکبیر بیارایید. (3)
آراستگی ظاهری; پیراستگی باطنی:
امام زین العابدین(علیه السلام)فرمودند:
همه شما باید در روز عید زینت نموده و غسل کنید و آرایش نمایید و از دعاهای وارد شده در آن به قدر توان و فرصت بخوانید... و مبادا کاری کنید که چهره ظاهر شما زیبا و عمل ورفتار شما پست و زشت باشد. (4)
پیشوای هفتم، امام باقر(علیه السلام)در باره آیه «خذوا زینتکم عند کل مسجد» چنین می فرماید:
یعنی لباسهایی را که بدانها خود را زینت میکنید در روزهای جمعه وعید برای نماز بپوشید. (5)
دادن هدیه و بر پایی جشن و شادمانی:
یکی از یاران امام صادق(علیه السلام)از حضرت در باره مرد ثروتمندی پرسش نمود که در روزمهرگان یا عید نوروز مردم به او هدیه میدهند اما او در عوض احسانی نمیکند.
امام فرمودند: «آیا آنها اهل نماز هستند؟» گفتم: آری
حضرت فرمودند: «هدیه آنها را باید بپذیرد و او نیز در مقابل برای آنها هدیه ای بفرستد. (6)
برخی سخنان اهل بیت(علیهم السلام)سرپرستان خانه ها را به سخاوت و گشایش در زندگی در ایام عیدفرا خوانده تا خاطرهای شیرین و به یاد ماندنی برای اهل خانه به جای ماند و حالت جشن و شادی پیدا کند.
دید و باز دید:
حضور در شادیها و مشکلات مسلمانان ازدیگر آداب عید نوروز، دیدار برادران و خواهران مسلمان و آگاهی از شادیها و اندوههای دیگران است.همانگونه که فرموده اند:
«هو یوم الفیروز و کان یوم علیه لهم یجتمع الیه الناس ...» (7) این روز، نوروز است که مردم در آن اجتماع دارند و همدیگر راملاقات میکنند تا...
حضرت رسول(صلی الله علیه و آله و سلم)با اشاره به مراسم عیدفرموده اند:
دختران و زنان پرده نشین خود را بگویید تا روزهای عید در جمع مسلمین و خطبه و دعای عید حاضر شوند. (7)در نهج البلاغه اشاره به خروج مردم از خانه ها و اجتماع آنان در مصلای شهر جهت عبادت ودیدار همدیگر دارد. (8)
افزون بر روح پرستش، روحیه بخشش نیز درایام نوروز و دیگر اعیاد ارزشمند و حتی ضروری است. همان گونه که بلال با دستور رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم)در عید فطر صدقه های زنان،دستبندهای بزرگ و کوچک و گوشواره های آنان را جمع آوری می نمود تا به مصرف مسکینان و فقرا برسانند.
آری، فرخنده باد نوروز بر آگاهان و بیداران که در گستره شادی خود، دیگران را سهیم میکنند و «یاران در انتظار» را با ریزش سخاوت خود لبخند شادمانی می بخشند که این روزها نیز می گذرد وشادیها و شیونها پایان می پذیرد و سر انجام کتیبه اعمال ماآینه انسانیت و صحیفه سرنوشت ما خواهد بود.
1.تفسیر جامع البیان، ج 2، ص 157، تفسیر المیزان، ج 20، ص 144، مفاتیح الجنان، اعمال نوروز.
2.همان، ص 59، میزان الحکمة، ج 7، ص 133، تفسیر المیزان، ج 30، ص 300، مفاتیح الجنان، اعمال نوروز.
3.مستدرک الوسائل، ح 6670، بحار الانوار، ج 13، ص 121.
4.وسائل الشیعه، ج 5، ص 115.
5.همان، ج 12، ص 213.
6.وافی، ج 3، ص 116، تفسیر المیزان، ج 30، ص 200
7.عید، ص 57، میزان الحکمة، ج 7،ص 131.
8.شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 3، باب 49، ص 225.